Koncepcje wychowania muzycznego sięgają korzeniami do Starożytności, Platon i Arystoteles w swoich dziełach zwracali uwagę na wpływ sztuki, w tym muzyki na życie i rozwój człowieka. Kolejne koncepcje były interpretacją myśli starożytnej. W okresie Renesansu Jean Jacques Rousseau, francuski filozof i pisarz
w swoim dziele  „Emil,  czyli  o wychowaniu,  Wyznania,  Rozprawa o muzyce współczesnej”, zwrócił uwagę
na miejsce muzyki w życiu dziecka (poprzez rozwój słuchu muzycznego, śpiew, tworzenie muzyki, kształcenie umiejętności oceny estetycznej). Jego idee kontynuował Johann Heinrich Pestalozzi eksponując rolę muzyki
w swoich pedagogicznych dziełach i praktycznym działaniu („Jak Gertruda uczy swoje dzieci”; Przedmowa
do podręcznika: „Nauka śpiewu według” Zasad Pestalozziego autorów: M.T.Pfeiffer, H.G.Nageli). Metodyczna książka opracowana przez jego współpracowników do przedmiotu „Śpiew” jednak narzucała sztywne ramy dydaktyczne i ograniczała wyłącznie do nauki śpiewu i analizy elementów muzyki. W XX-tym wieku powstaje zupełnie inne spojrzenie na koncepcje wychowania muzycznego...

Emil Jaques-Dalcroze i jego rytmika (1865-1950)
- szwjacarski muzyk i pedagog, nauczyciel solfeżu i harmonii, stworzył własne szkoły umuzykalniania
w Genewie i Hellerau. Stworzona przez niego metoda rytmiki składa się z trzech modułów.
1. Rytmika i plastyka ruchu- podstawa metody, czyli odtwarzanie i tworzenie przebiegów muzycznych
   przy pomocy ciała wykorzystując naturalną potrzebę ekspresji.
2. Kształcenie słuchu: rozpoznawanie, łączenie i nazywanie zjawisk zachodzących w muzyce.
3.Improwizacja - kształcenie kreatywne, funkcjonuje po stronie nauczyciela (improwizacja fortepianowa)
   oraz po stronie ucznia (improwizacja ruchowa oraz głosowa).

Oprócz kształcenia muzycznego rytmika posiada również walory wychowawcze: kształtuje skoncentrowaną postawę dziecka i gotowość reakcji, zdolność dysocjacji, intensywność i podzielność uwagi, pamięci, procesy porównywania i analizy, indywidualną wyobraźnię, zachowania społeczne, gotowość twórczych rozwiązań.

„Muzyki nie słucha się jedynie uszami,
słyszy się ją wibrującą w całym ciele, mózgu i sercu.”
                                           Émile Jaques-Dalcroze, Notes Bariolées

W metodzie Emila Jaques-Dalcroze'a realizuje się pełna aktywizacja dziecka, które ma działać w muzyce, korzystając z naturalnej dla siebie potrzeby ruchu, uwarunkowanej stałym, a w niektórych okresach życia szczególnie gwałtownym, rozwojem układu ruchowego i nerwowego.(A.Dasiewicz-Tobiasz, A.Kępska,
Rytmika w klasach I-III, Warszawa 1986, s.7)

Ruch ten ma być związany z uporządkowanymi w czasie dźwiękami, czyli rytmem muzycznym.

„Plastique animée” - ruchowa realizacja dzieł muzycznych, „uplastyczniona muzyka” - z ruchów, rytmu i układu całości utworu widz jest w stanie go rozpoznać. Według Jaques-Dalcroze'a rytmika i plastyka są metodą wychowania prowadzącą do rozumienia muzyki i innych sztuk, rytm pełni podstawowe funkcje we wszystkich dziedzinach sztuki.

Podczas zadań rytmicznych można wyróżnić następujące ćwiczenia:
- ćwiczenia w reagowaniu na frazy za pomocą gestów i ruchów;
- ćwiczenia w zwiększaniu i zmniejszaniu wartości rytmicznych
  tworzących tematy rytmiczne (augmentacja i dyminucja);
- ćwiczenia w ruchowej realizacji tematów rytmicznych o zmiennych metrach;
- ćwiczenia oddechowe – odprężające;
- ćwiczenia dysocjacyjne – uniezależniające ruchy;
- ćwiczenia inhibicyjno-incytacyjne ;
- ćwiczenia słuchowe;
- ćwiczenia solmizacyjne;
- ćwiczenia w improwizowaniu ruchu, i inne...

„Marzy mi się taki system kształcenia muzycznego,
w którym ciało ludzkie samo przez się będzie grało
bezpośrednią rolę między dźwiękiem, a myślą,
stanie się po prostu instrumentem do wyrażania naszych wrażeń.”
                                                                            Émile Jaques-Dalcroze

Carl Orff i jego system umuzykalniania (1895-1982)
- niemiecki kompozytor, pedagog, akompaniator, autor programów radiowych dla dzieci. Jego metoda umuzykalniania oparta jest na zabawie, ruchu, tańcu, improwizacji i swobodnej ekspresji. C.Orff porównuje etapy rozwoju dziecka do etapów rozwoju kultury. Punktem wyjścia w jego metodzie jest zabawa muzyczna,
na którą składa się: ruch – gest – taniec, muzyka (śpiew i gra na instrumentach) oraz słowo.Właśnie podczas swobodnej zabawy ze słowem rodzi się rytm, artykulacja, brzmienie oraz ruch, który nie ma ustalonych kroków
i figur – jest swobodny i powstaje w wyobrażeniu pewnych sytuacji.
Nowością w systemie Orffa jest instrumentarium – dzieci mają do dyspozycji zestaw instrumentów perkusyjnych nie melodycznych (marakasy, klawesy, trójkąty, bębenki, tamburyna, tarki, etc.) oraz melodycznych (dzwonki
z wymiennymi sztabkami, ksylofony, metalofony). Już po prezentacji techniki gry na danym instrumencie, dzieci są w stanie zaakompaniować na nim samodzielnie. Podczas zabawy z dźwiękim, dzieci poznają również dźwięki swojego ciała – tzw. gestodźwięki, mogą z nich tworzyć ostinata rytmiczne, a także akompaniament
do zabaw muzyczno-ruchowych i do piosenek.

Metoda aktywnego słuchania muzyki według Batii Strauss
- metoda opracowana przez izraelską nauczycielkę, jej celem jest przybliżenie dzieciom muzyki klasycznej. Słuchanie muzyki tą metodą integruje różne formy aktywności: granie, taniec, mówienie krótkich wierszy lub wyliczanek, rytmiczne powtarzanie prostych gestów, próby śpiewania linii melodycznych słuchanych utworów, czy też rytmiczne snucie dowolnej opowieści. Największą radością dzieci jest, gdy mogą współtworzyć muzykę, aktywnie wchodząc w różne role (dyrygent, muzyk) przy użyciu różnych rekwizytów (instrumenty, pałeczki, krążki). Aktywnie słuchając muzyki dzieci poznają utwór, doświadczają jego dynamiki, tempa, rytmu
i przeżywają „na sobie”, reagując ruchem, słowem.

Najważniejszym aspektem zajęć rytmicznych jest już sama możliwość obcowania z żywą muzyką, poznawanie jej elementów, możliwość zaistnienia w danej roli, a wreszcie nabieranie pewności siebie. Wzmacnianie dziecięcej działalności muzycznej przynosi nieocenione korzyści w codzinnych sytuacjach, kiedy dziecko czuje się docenione. Podniesienie poczucia własnej wartości i wiary w siebie przynosi wiele radości i satysfakcji prowadzącemu zajęcia.

„Czym jest rytmika?

Rytmika, to poszukiwanie by zamienić się...
w ogień, zwierzę, fachowca, osobistość...

Rytmika, to nawiązywanie kontaktów...
akceptowanie innych, wspólne świętowanie.

Rytmika, to udanie się w drogę odkrywania świata...
ucząc się tańców folklorystycznych,
słuchając muzyki innych narodów.

Rytmika, to spotkanie ze sztuką i pięknem,
doświadczanie zmysłami,
stawanie się wrażliwym.

Rytmika, ona jest przeróżna...
to także relaksacja, poznawanie swojego ciała,
wykonywanie muzyki,
eksplorowanie czasu...

Rytmika, to – w końcu – ŻYCIE...
to dziedzina nieograniczona limitem...

Rytm jest dookoła ciebie – słuchaj... i patrz:
świat jest rytmem...
Ale, czym jest rytmika?
… jest doświadczaniem muzyki ciałem,
staje się widzialna, kiedy się słucha...

Rytmika – to także pozwolić ciału śpiewać w przestrzeni:
w przód, w tył, w górę, w dół, w miejscu, na wspak, na ziemi...

Rytmika, to także wyrażanie formy – całym ciałem,
solo albo z innymi, to również tworzenie choreografii.

Rytmika to wyrażanie swoich emocji...
strachu, radości, gniewu, czułości, smutku...

Rytmika, to współodczuwanie...
podanie ręki,
śpiewanie w chórze,
to bycie w harmonii z innymi.

Rytmika, to szukanie przyszłości.
Rytmika jest radością...

„PRZYJDŹ DO NASZEJ RYTMIKI!”

 I.Fauchez, R.Gianada, A.-M.Godillot, G.Weber,
„Viens dans ma rythmique”, Introduction, Genewa 1992r.